Witajcie, inwestorzy przyszłości! Dzisiaj weźmiemy na warsztat dwa podstawowe instrumenty finansowe – akcje i obligacje. Zastanawiasz się, co to takiego i jak to działa? Odpowiedź znajdziesz poniżej, a przy okazji podzielę się kilkoma ciekawostkami, które mogą ci pomóc w podjęciu decyzji inwestycyjnych. Gotowi? To zaczynamy!
Akcje – co to i jak działają?
Zacznijmy od akcji, bo to temat, który zawsze budzi emocje. Akcje to w zasadzie udziały w firmach. Kiedy kupujesz akcje jakiejś spółki, stajesz się jej współwłaścicielem. Oznacza to, że masz prawo do części jej zysków – na przykład w postaci dywidend. No i masz wpływ na to, co dzieje się w firmie, chociaż zwykle nie aż taki, by decydować o wszystkim (chyba że masz naprawdę dużą liczbę akcji).
Przykład? Apple to firma, która przez ostatnie 10 lat praktycznie nie schodziła z czołówek notowań. Jej akcje w 2012 roku kosztowały około 60 USD, a do końca 2021 roku ich cena wzrosła do 175 USD. To oznacza wzrost o ponad 200%! W 2020 roku Apple zarobiło około 274,5 miliarda dolarów, a właściciele akcji na pewno nie narzekali na zysk. Jednak pamiętaj, że z akcjami wiąże się ryzyko. W 2022 roku akcje Tesla spadły o prawie 30%, po tym jak Elon Musk zaczął rozmawiać o swoich planach przejęcia Twittera.
Kupując akcje, bierzesz na siebie również część ryzyka, ponieważ wartość akcji zmienia się w zależności od sytuacji na rynku, wyników firmy oraz globalnych wydarzeń. Jeśli firma dobrze prosperuje, wartość jej akcji rośnie, a Ty jako właściciel masz szansę na spore zyski. Jednak jeśli firma ma problemy, akcje mogą szybko stracić na wartości. Na przykład, w 2021 roku akcje GameStop wzrosły o 1700% w krótkim czasie, głównie z powodu tzw. “short squeeze” – fenomenu, gdzie inwestorzy, którzy postawili na spadek cen akcji, musieli je wykupić, co podbiło cenę. Takie wydarzenia pokazują, jak zmienne mogą być rynki akcji, ale również jak duży potencjał zysku kryje się w tym instrumencie.
Obligacje – czym są i dlaczego mogą być bezpieczniejsze?
Teraz przechodzimy do obligacji. Obligacje to, mówiąc prosto, pożyczki, które udzielasz rządom lub firmom. Kiedy kupujesz obligację, de facto pożyczasz pieniądze na określony czas, a w zamian otrzymujesz odsetki. W skrócie – obligacje to sposób na inwestowanie bez ryzyka, że stracisz wszystkie pieniądze, ale z mniejszymi szansami na duży zysk.
Weźmy na przykład obligacje skarbowe w Polsce. W 2021 roku rząd oferował obligacje z oprocentowaniem w wysokości 2,75% rocznie. To co, niewiele, ale jednak bezpieczne. Gdybyś zainwestował 10 000 zł w takie obligacje, po roku zarobiłbyś około 275 zł. Dużo mniej niż w przypadku akcji, ale w zamian za mniejsze ryzyko. Nawiasem mówiąc, warto pamiętać, że w Polsce obligacje skarbowe są zwolnione z podatku od zysków kapitałowych, co czyni je interesującą opcją dla bardziej konserwatywnych inwestorów.
Obligacje są idealnym rozwiązaniem dla tych, którzy szukają stabilności i nie chcą narażać swojego kapitału na duże ryzyko. W przypadku obligacji korporacyjnych możesz liczyć na wyższe odsetki niż przy obligacjach skarbowych, ale wiąże się to z wyższym ryzykiem. Przykład? W 2021 roku PKO BP oferowało obligacje o oprocentowaniu 3,5% rocznie, co było wyższe niż oprocentowanie lokat bankowych. Jeśli kupujesz obligacje przedsiębiorstw, które dobrze radzą sobie na rynku, masz szansę na wyższe zyski. Jednak w przypadku problemów finansowych firmy, może dojść do niewypłacalności, a Twoje zyski zostaną ograniczone. Z tego względu wiele osób decyduje się na obligacje skarbowe, które zapewniają bezpieczeństwo, ale za to z niższymi odsetkami.
Główne różnice między akcjami a obligacjami
Dobra, już wiesz, czym są akcje i obligacje. Ale czym one się różnią i jak wybrać między nimi? Główna różnica to ryzyko i potencjalny zysk. Akcje są bardziej ryzykowne, ale mogą przynieść ogromne zyski. Możesz mieć przykład takich firm jak CD Projekt, które w 2019 roku wystrzeliły na giełdzie po premierze gry „Cyberpunk 2077”, przynosząc inwestorom zyski w wysokości nawet 100%. Ale potem, po premierze, akcje spadły o około 30%. Taki rollercoaster, prawda?
Obligacje z kolei oferują stabilność. Zyski nie będą tak spektakularne, ale masz pewność, że na końcu inwestycji otrzymasz swoje pieniądze. Takie inwestycje są dla osób, które nie chcą ryzykować. I choć zyski będą niższe, masz większą gwarancję, że nie stracisz całego kapitału.
Warto również wspomnieć o czasie, na jaki inwestujesz. Akcje są bardziej dynamiczne i zmieniają swoją wartość w zależności od bieżącej sytuacji na rynku, co oznacza, że inwestowanie w nie może przynieść szybkie zyski, ale również straty w krótkim okresie. Z kolei obligacje są bardziej przewidywalne i zazwyczaj oferują długoterminowe inwestycje. Na przykład obligacje skarbowe w Polsce mają okresy wykupu od 2 do 10 lat, a ich oprocentowanie jest zazwyczaj stałe. Takie inwestycje idealnie nadają się dla osób, które chcą zainwestować na długi czas, czerpiąc regularne odsetki, bez narażania się na nagłe wahania rynku.
Dodatkowo, warto pamiętać o kwestii płynności. Akcje można sprzedać w każdej chwili na giełdzie, co daje Ci dużą elastyczność. Jeżeli firma osiągnie sukces, możesz zrealizować szybki zysk. Przykładem może być firma Tesla, której akcje wzrosły w ciągu ostatnich 5 lat o ponad 1000%. W przypadku obligacji, zwłaszcza tych długoterminowych, nie jest to już takie proste. Choć możesz je sprzedać na rynku wtórnym, ich cena będzie zależała od wielu czynników, takich jak zmiany stóp procentowych. W rezultacie obligacje oferują mniejszą płynność w porównaniu do akcji, ale z drugiej strony oferują stabilność w długim okresie.
Jak inwestować w akcje i obligacje?
Zanim zaczniesz, pamiętaj, że musisz wybrać odpowiednią platformę inwestycyjną. Możesz wybrać brokerów internetowych, takich jak eToro czy Revolut, które umożliwiają łatwe inwestowanie w akcje. Jeśli chodzi o obligacje, warto odwiedzić strony internetowe rządów lub banków, które oferują możliwość zakupu obligacji skarbowych lub korporacyjnych. Dla osób, które chcą inwestować w obligacje zagraniczne, np. amerykańskie, świetnym rozwiązaniem będzie broker XTB, który daje dostęp do takich instrumentów.
A co z dywersyfikacją? To kluczowy element, jeśli chcesz zbudować portfel inwestycyjny. Inwestowanie tylko w akcje to jak jeżdżenie na jednej oponie – jest ryzykowne! Z kolei obligacje dodają do portfela stabilności. Dlatego dobrym pomysłem jest połączenie tych dwóch instrumentów, by zminimalizować ryzyko, a jednocześnie czerpać korzyści z dynamicznych rynków akcji.
Kiedy akcje, a kiedy obligacje?
Jeśli jesteś osobą, która nie boi się ryzyka i ma długoterminowy horyzont inwestycyjny, akcje mogą być doskonałym rozwiązaniem. Warto pamiętać, że im młodszy jesteś, tym więcej czasu masz na to, aby przeżyć możliwe wahania wartości swoich inwestycji. W przypadku akcji inwestorzy mogą liczyć na znacznie wyższy potencjał zysków, zwłaszcza w przypadku firm rozwijających się lub technologicznych. Dobrym przykładem może być Amazon, który na początku swojej działalności w latach 90-tych był niewielką firmą, ale przez dekady stał się jednym z gigantów rynkowych. Inwestując w akcje na wczesnym etapie rozwoju, można liczyć na ogromne zyski, gdy firma odniesie sukces.
Z drugiej strony, obligacje stanowią bezpieczniejszą alternatywę dla osób, które nie chcą ryzykować i preferują stabilne, choć mniejsze, zyski. Są one świetnym wyborem, jeżeli inwestujesz długoterminowo i chcesz zminimalizować ryzyko utraty kapitału. Dla osób starszych, które zbliżają się do emerytury lub chcą zapewnić sobie spokojniejszą przyszłość finansową, obligacje mogą być bardziej odpowiednią opcją. Na przykład obligacje skarbowe oferują niższe, ale pewne odsetki, a ich ryzyko jest minimalne, ponieważ są zabezpieczone przez państwo. W sytuacjach kryzysowych, takich jak wspomniana pandemia COVID-19, obligacje dają poczucie bezpieczeństwa, gdyż ich wartość jest bardziej stabilna niż akcje. Dzięki nim inwestorzy mogą przetrwać trudniejsze rynkowe turbulencje, czerpiąc zyski z regularnych odsetek.
Podsumowanie
Zarówno akcje, jak i obligacje mają swoje miejsce w świecie inwestycji. Jeśli chcesz dużych zysków i masz czas na ryzyko, akcje będą dla Ciebie. Jeżeli stawiasz na bezpieczeństwo, ale nie zależy Ci na wielkich zyskach, postaw na obligacje. Kluczem do sukcesu jest odpowiednia dywersyfikacja portfela. Nie bój się eksperymentować, ale rób to z głową! Więc co wybrać? To zależy od Ciebie – wybieraj mądrze i pamiętaj, że inwestowanie to maraton, a nie sprint!